Ενότητα :Ενέργεια-Ενεργειακή Πολιτική

Τίτλος : Η ενέργεια θεωρείται σήμερα ως κάτι δεδομένο

Διαβάστηκε: 1017 φορές!

Πλήρες Κείμενο :   


Αρχή κειμένου
Η ενέργεια θεωρείται σήμερα ως κάτι δεδομένο. Οι ελλείψεις καυσίμων και οι διακοπές παροχής, μολονότι σπάνιες, δεν παύουν ωστόσο να μας υπενθυμίζουν εγκαίρως ότι εξαρτώμεθα από την ενέργεια για τις μεταφορές, τη θέρμανση των σπιτιών μας τον χειμώνα, τον κλιματισμό τους το καλοκαίρι και την κίνηση των εργοστασίων, τη λειτουργία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των γραφείων. Πολλές όμως από τις ενεργειακές πηγές είναι πεπερασμένες. Επιπλέον δε, η χρήση της ενέργειας αποτελεί συχνά πηγή ρύπανσης. Βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει λιγότερη και ευφυέστερη χρήση ορυκτών καυσίμων, καθώς και προώθηση εναλλακτικών λύσεων. Ποσοστό περίπου 80% της ενέργειας που καταναλώνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως πηγή τα ορυκτά καύσιμα – πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα. Ένα σημαντικό και αυξανόμενο ποσοστό των ορυκτών καυσίμων προέρχεται από τρίτες χώρες. Η εξάρτηση από το εισαγόμενο πετρέλαιο και φυσικό αέριο, η οποία σήμερα ανέρχεται σε 50%, θα μπορούσε να φθάσει στο 70% έως το 2030. Το γεγονός αυτό θα καταστήσει την ΕΕ περισσότερο ευάλωτη σε περίπτωση περιορισμών του εφοδιασμού ή αυξήσεων των τιμών, που μπορεί να προκύψουν από διεθνείς κρίσεις. Χρειάζεται επίσης να καίει λιγότερα ορυκτά καύσιμα ώστε να αντιστρέψει την τάση για αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, η λύση έγκειται σε συνδυασμό της εξοικονόμησης ενέργειας μέσω αποδοτικότερης χρήσης της, των εναλλακτικών πηγών – ιδίως ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εντός της ΕΕ – και της ενίσχυσης της διεθνούς συνεργασίας. Θα μπορούσε έως το 2020 να εξοικονομηθεί το ένα πέμπτο της ενεργειακής κατανάλωσης με την αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς και τη χρήση τεχνολογιών υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Τα ανωτέρω μέτρα θα επιβαρύνουν με περίπου 60 εκατομ. € τον ετήσιο ενεργειακό λογαριασμό της ΕΕ και θα μας βοηθήσουν να εκπληρώσουμε τις διεθνείς δεσμεύσεις για αναστροφή του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Αν δεν αναληφθεί δράση, η ενεργειακή κατανάλωση της ΕΕ πιθανώς να αυξηθεί κατά 10% έως το 2020. Οι εισαγωγές παραμένουν απαραίτητες Η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί στρατηγικά αποθέματα καυσίμων, ώστε να είναι λιγότερο ευάλωτη σε περίπτωση προβλημάτων στις παγκόσμιες αγορές, πλην όμως Η μακροπρόθεσμη ασφάλεια του εφοδιασμού προϋποθέτει επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι υπέρ το δέον εξαρτημένη από λίγες χώρες προμήθειας ή ότι η εξάρτηση αντισταθμίζεται από στενή συνεργασία με χώρες όπως η Ρωσία (που αποτελεί σημαντική πηγή ορυκτών καυσίμων και ενδεχομένως ηλεκτρικής ενέργειας) και με τις χώρες της περιοχής του Περσικού Κόλπου. Η συνεργασία με αναπτυσσόμενες ή αναδυόμενες οικονομίες περιλαμβάνει επενδύσεις και μεταφορά τεχνογνωσίας για την παραγωγή και τη μεταφορά, προς το συμφέρον αμφοτέρων των μερών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και 11 χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης συμφώνησαν το 2004 να ιδρύσουν μια ενιαία Ενεργειακή Κοινότητα με 36 χώρες, έχει δε ήδη ενεργοποιηθεί προσωρινή γραμματεία. Σε ολόκληρη τη ζώνη θα ισχύουν παντού οι ίδιοι κανόνες για την ενεργειακή αγορά. Η ΕΕ θα απολαύει μεγαλύτερης ασφάλειας του εφοδιασμού μέσω διασυνδέσεων διερχόμενων από τις χώρες αυτές. Οι ενεργειακές επίσης αγορές των χωρών εκτός ΕΕ θα λειτουργήσουν αποδοτικότερα εφαρμόζοντας τους κοινοτικούς κανόνες, ώστε κρατικά κονδύλια που σήμερα χρησιμοποιούνται για επιδότηση όλων των τιμών ενέργειας θα αποδεσμευθούν για να διατεθούν ειδικά για την υποστήριξη εκείνων που τα χρειάζονται περισσότερο και για επενδύσεις. Αλλαγή των χρησιμοποιούμενων καυσίμων Η ΕΕ έχει φιλόδοξα σχέδια για τη μετάβαση προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κανένα όμως από τα ανωτέρω μέτρα δεν θα είναι επαρκές. Τελικώς, η ΕΕ οφείλει να εξελιχθεί σε οικονομία χαμηλής κατανάλωσης άνθρακα, περιορίζοντας τη χρήση ορυκτών καυσίμων στη βιομηχανία, στις μεταφορές και στις κατοικίες και χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη θέρμανση ή τον κλιματισμό των κτιρίων και την κίνηση των μέσων μεταφοράς, ιδίως των αυτοκινήτων. Αυτό προϋποθέτει μια φιλόδοξη μεταστροφή προς τη χρήση αιολικής ενέργειας (ιδίως της υπεράκτιας), βιομάζας, υδροηλεκτρικής και ηλιακής ενέργειας, καθώς και βιοκαυσίμων από οργανική ύλη. Στο επόμενο στάδιο, η ΕΕ θα πρέπει να καταστεί «οικονομία υδρογόνου». Μέριμνα για το περιβάλλον Σήμερα ισχύουν για τη βιομηχανία ανώτατα όρια διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που μπορούν να εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Οι επιχειρήσεις που υπερβαίνουν τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια εκπομπών τους προβαίνουν σε συναλλαγές με άλλες, οι οποίες δεν έχουν εξαντλήσει όλες τις διαθέσιμες ποσότητές τους εκπομπών. Αυτό το μέτρο θα προωθήσει την αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας και, προπάντων, θα ελαττώσει τη ρύπανση και θα εξασφαλίσει την τήρηση των δεσμεύσεων που ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση στο Πρωτόκολλο του Κυότο για την αλλαγή του κλίματος και την αντιστροφή της τάσης προς αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Εξοικονόμηση ενέργειας με αποδοτικότερη χρήση Άλλος τρόπος με τον οποίο υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση την αποδοτικότερη χρήση των καυσίμων είναι μέσω της προώθησης της «συμπαραγωγής». Οι μονάδες συμπαραγωγής που χρησιμοποιούν ως καύσιμο φυσικό αέριο παράγουν ταυτόχρονα ηλεκτρική ενέργεια και θερμότητα, κυρίως με τη μορφή ατμού. Η παραγωγή αυτή μεγιστοποιεί τη χρήση του φυσικού αερίου και είναι επίσης φιλική προς το περιβάλλον, διότι το φυσικό αέριο παράγει λιγότερο CO2 από άλλα ορυκτά καύσιμα. Στην εξοικονόμηση ενέργειας συμβάλλουν επίσης τα πρότυπα ενεργειακών επιδόσεων για νέα και ανακαινιζόμενα κτίρια, βάσει των οποίων απαιτείται να επιθεωρούνται τακτικά οι καυστήρες και τα συστήματα κλιματισμού, όπως και να διαθέτουν τα κτίρια πιστοποιητικά ενεργειακών επιδόσεων. Τα πρότυπα αυτά έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν κατά 25% τη ζήτηση που προβλέπεται λόγω του αναμενόμενου διπλασιασμού της χρήσης κλιματισμού μέχρι το 2020. Στο μέλλον, θα υπάρχουν συμφωνημένα πρότυπα για την οικολογικώς ορθή σχεδίαση ενεργοβόρου εξοπλισμού, όπως οικιακών συσκευών. Εξ ίσου σημαντικές είναι και οι αποδοτικότερες μεταφορές: θα πρέπει να ταξιδεύουν περισσότεροι επιβάτες και να μεταφέρονται περισσότερα εμπορεύματα σιδηροδρομικώς, όπως και θα πρέπει να γίνεται καλύτερη χρήση των μέσων συγκοινωνίας και του ιδιωτικού αυτοκινήτου. Αυτό συνεπάγεται περισσότερα χιλιόμετρα ανά λίτρο καυσίμου, βελτίωση της διαχείρισης της κυκλοφορίας και του χωροταξικού σχεδιασμού. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση και η καθημερινή μετάβαση στην εργασία προκαλούν σπατάλη καυσίμων, οι δε εξατμίσεις των οχημάτων προκαλούν ρύπανση. Η ΕΕ ελπίζει ότι τα βιοκαύσιμα (που παράγονται από οργανική ύλη) θα καλύπτουν το 5,75% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης μέχρι το 2010. Η Επιτροπή πιστεύει ότι θα είναι δυνατόν να αντικατασταθεί από βιοκαύσιμα μέχρι το 2020 το 20% του πετρελαίου που χρησιμοποιούμε. Ευφυέστερη χρησιμοποίηση της ενέργειας Η τεχνολογία θα παίξει σημαντικό ρόλο στην ορθολογικότερη χρήση της ενέργειας. Υπάρχουν κονδύλια για έρευνα στον τομέα της ενέργειας στο έκτο πρόγραμμα πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη. Επιπροσθέτως, η Ευρωπαϊκή Ένωση δαπανά 200 εκατομμύρια ευρώ από το πρόγραμμά της «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη» μεταξύ 2003 και 2006 για να υποστηρίξει την έρευνα στους τομείς της εξοικονόμησης ενέργειας, της ενεργειακής απόδοσης, των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και των πτυχών των μεταφορών που άπτονται της ενέργειας. Οι προσπάθειες επικεντρώνονται σε ερευνητικά προγράμματα τα οποία συμβάλλουν στην ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού, στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας. Η ενιαία αγορά ενέργειας Η ανταγωνιστική αγορά ενέργειας συμβάλλει στην αποδοτική χρήση της ενέργειας. Στο παρελθόν, οι αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούσαν χωριστές «νησίδες» μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου η προμήθεια και η διανομή βρίσκονταν στα χέρια των μονοπωλίων. Τώρα πια οι αγορές είναι ανοικτές στον ανταγωνισμό και εξαφανίζονται τα εθνικά σύνορα στις αγορές ενέργειας. Η ΕΕ διευκολύνει τον ανταγωνισμό, με χρηματοδότηση για τη σύνδεση απομονωμένων δικτύων και τη βελτίωση των διασυνοριακών διασυνδέσεων, τόσο εντός της ΕΕ όσο και με προμηθεύτριες χώρες. Από πλευράς τους, όλοι οι προμηθευτές θα έχουν την εγγύηση, βάσει των κανόνων της ενιαίας αγοράς ενέργειας, ότι θα μπορούν να διαθέτουν πρόσβαση στο δίκτυο διανομής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι οι επιβαρύνσεις πρόσβασης θα είναι εύλογες. Όλες οι επιχειρήσεις και πολλοί καταναλωτές είναι ήδη ελεύθεροι να επιλέξουν τους προμηθευτές τους για το φυσικό αέριο και τον ηλεκτρισμό. Όλοι οι άλλοι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούν τις νέες αυτές συνθήκες μέχρι τα μέσα του 2007. Ο επιπρόσθετος ανταγωνισμός συνοδεύεται από επιπρόσθετη προστασία. Υπάρχουν διασφαλίσεις για την προστασία των καταναλωτών, ώστε οι τελευταίοι να μην μείνουν ποτέ χωρίς φως ή θέρμανση. Έτσι εξασφαλίζεται ότι ο περιορισμός του κόστους από τους προμηθευτές που βρίσκονται σε ανταγωνισμό δεν θα καταλήξει σε μείωση των επενδύσεων, ούτε στο να θεωρούνται οι καταναλωτές απομακρυσμένων περιοχών ή χαμηλού εισοδήματος πολύ ασήμαντοι ή απομακρυσμένοι και να μην καλύπτεται ο εφοδιασμός τους. Πάντα θα υπάρχει κάποιος να παραλάβει τη σκυτάλη σε περίπτωση χρεωκοπίας κάποιου προμηθευτή.

Επιστροφή