Καταγωγή-ιστορικό. Η Μικρά Ασία, και μάλιστα η περιοχή μεταξύ Μαύρης και Κασπίας θάλασσας, είναι η περιοχή καταγωγής του. Πολύ γνωστό φυτό στους αρχαίους Αιγυπτίους και βέβαια και στους αρχαίους Έλληνες. Είναι γνωστή η σύνδεσή του με τη λατρεία του Διονύσου και τους Σάτυρους. Το όνομά του βέβαια το οφείλει στην αρχαία λέξη “άμπελος”.

Περιγραφή του φυτού. Στην ουσία το αμπέλι είναι θάμνος και μόνο κάτω από ειδικές συνθήκες κλαδέματος μπορεί ν’ αποκτήσει τη μορφή δέντρου. Έτσι διακρίνονται ο κορμός, οι βραχίονες, οι βλαστοί και τα φύλλα. Κάθε χρόνο στις αρχές της άνοιξης αναπτύσσεται η νέα βλάστηση από τους οφθαλμούς των κληματίδων (βλαστών) της προηγούμενης χρονιάς και είναι εκείνη που φέρει το πολύτιμο φορτίο, το σταφύλι.      

Ποικιλίες. Ένας πολύ μεγάλος αριθμός ποικιλιών ευρωπαϊκών και αμερικάνικων αμπελιών καλλιεργείται σήμερα. Ανάλογα με τη χρήση του προϊόντος μπορούμε να διακρίνουμε α) ποικιλίες για οινοποίηση (λευκό, κόκκινο και ροζέ κρασί) β) ποικιλίες για σταφιδοποιία (κορινθιακή, σουλτανίνα) και γ) ποικιλίες για επιτραπέζια χρήση ή νωπή κατανάλωση (σουλτανίνα, ραζακί, φράουλα κ.ά.).

Πολλαπλασιασμός. Το αμπέλι σήμερα, μετά την εισβολή της φυλλοξήρας από την Αμερική, πολλαπλασιάζεται αποκλειστικά με εμβολιασμένα μοσχεύματα. Γι’ αυτό το σκοπό χρησιμοποιούνται ως υποκείμενα οι αμερικάνικες ποικιλίες που είναι ανθεκτικές στις προσβολές του εντόμου αυτού στο ριζικό σύστημα. Οι αποστάσεις φύτευσης είναι 1.5×1,8-2μ.

Καλλιεργητικές περιποιήσεις. Η βασικότερη φροντίδα στο αμπέλι είναι τα κλαδέματα. Αυτά γίνονται το χειμώνα και ονομάζονται κλαδέματα μόρφωσης και κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του φυτού (άνοιξη-καλοκαίρι) και ονομάζονται χλωρά κλαδέματα. Η βασική αρχή όλων των κλαδεμάτων είναι να υπάρχει ισορροπημένη σχέση ανάμεσα στον αριθμό των νέων βλαστών και την παραγωγή (αριθμός σταφυλιών). Έχει πολλούς εχθρούς και ασθένειες γι’ αυτό πρέπει να παρακολουθείται η ανάπτυξή του σε όλες τις φάσεις.

Συγκομιδή. Η συγκομιδή γίνεται όταν το σταφύλι έχει ωριμάσει πάνω στο φυτό (μέσα καλοκαιριού-αρχές φθινοπώρου), δηλαδή όταν έχει αποκτήσει το κανονικό της μέγεθος η ράγα αλλά και όλα τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά που είναι διαφορετικά για την κάθε ποικιλία. Για παράδειγμα, στις ποικιλίες οινοποιίας ενδιαφέρει πολύ η περιεκτικότητα του σταφυλιού σε σάκχαρα, που είναι ο βασικότερος παράγοντας για την παραγωγή καλού κρασιού.

Χρήσεις. Κρασί, σταφίδα και σταφύλι για νωπή κατανάλωση είναι οι τρεις χρήσεις του καταπληκτικού αυτού καρπού που για κάθε μία απ’ αυτές θα μπορούσε κανείς να γράψει και ένα ξεχωριστό βιβλίο.

Συντήρηση: Το κρασοστάφυλο δεν έχει ανάγκη συντήρησης γιατί αμέσως οδηγείται στο πατητήρι και από εκεί ο μούστος στο βαρέλι. Η σταφίδα ως αποξηραμένο προϊόν έχει μεγάλο χρόνο συντήρησης. Το νωπό σταφύλι, τέλος, μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο για 1-2 εβδομάδες με την προϋπόθεση ότι προστατεύεται σε πλαστικό συσκευασίας.

Πηγή: «Οδηγός καλλιεργειών» από τη σειρά «Σχολικός κήπος», έκδοση Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη, ΟΜΕ ΕΠΕ.