Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη

Ένα οικολογικό κτίριο - Το κτίριο της Ευωνύμου

Η Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη στεγάζεται σε ένα παλιό νεοκλασικό κτίριο, το οποίο ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και έχει παραχωρηθεί για χρήση στην Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλ- λοντος, μέσω της οποίας εγκαταστάθηκε και η βιβλιοθήκη στο κτίριο αυτό από το 1994, έτος της ίδρυσής της.

Το κτίριο έχει κατασκευαστεί μεταξύ 1895 και 1905, περίπου και πρόκειται να επισκευαστεί, με κοινό πρόγραμμα των Υπουργείων Πολιτισμού και Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, με βάση τις αρχές της οικολογικής δόμησης με σκοπό να λειτουργεί και ως ένα κτίριο επίδειξης των κανόνων και των τεχνικών αυτών. Έχει εκπονηθεί, με την ευθύνη του ΔΙΠΕ, η "Προκαταρκτική Αρχιτεκτονική, Ενεργειακή και Περιβαλλοντική Μελέτη" του κτιρίου, στην οποία αναπτύσσονται "όλες οι επιθυμητές παρεμβάσεις, με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας, τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών, την εγκατάσταση συστημάτων βελτίωσης του εσωτερικού περιβάλλοντος, καθώς και την λειτουργική διάρθρωση των χώρων του κτιρίου".

Οι κυριότερες επιλογές, όπως περιγράφονται στην προαναφερθείσα μελέτη, είναι οι παρακάτω:

Τα οικοδομικά υλικά θα έχουν τις λιγότερες δυνατές περιβαλλοντικές επιπτώσεις (χαμηλές βλαβερές εκπομπές, χαμηλή τοξικότητα, κλπ.) καθώς και την μεγαλύτερη δυνατή ανακυκλωσιμότητα. Τα μονωτικά υλικά θα είναι με βάση φυτικές ουσίες (φελλός, κυτταρίνη, ίνες ξύλου, κλπ), οι κόλλες μαρμάρων και πλακιδίων δεν θα περιέχουν οργανικούς διαλύτες, δεν θα χρησιμοποιηθεί PVC. Τα μέταλλα που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι κατά σειρά προτεραιότητας: ορείχαλκος, κοινός χάλυβας με υδατοδιαλυτή αντισκωριακή βαφή, ανοξείδωτος χάλυβας, αλουμίνιο και χαλκός. Δεν θα χρησιμοποιηθεί γαλβανισμένος χάλυβας. Δεν θα χρησιμοποιηθεί τροπική ξυλεία, αλλά ξυλεία από δάση που υφίστανται οικολογική διαχείριση και είναι πιστοποιημένη, δεν θα έχουν χρησιμοποιηθεί εντομοκτόνα κατά την επεξεργασία του, αλλά άλατα βόρακα. Θα χρησιμοποιηθούν χρώματα υδατοδιαλυτά που θα έχουν οικολογική πιστοποίηση, βερνίκια επίσης υδατοδιαλυτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε πτητικές ουσίες. Απαγορεύονται οι ακρυλικές βαφές που περιέχουν βαρέα μέταλλα (μόλυβδο, χρώμιο, κάδμιο, κλπ) και τοξικές ουσίες.
Το κτίριο θα δροσίζεται, μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου, με χρήση νυκτερινού δροσισμού -με δίκτυο αεραγωγών, μεταξύ 9μμ και 6πμ- με σκοπό να επιτευχθεί μείωση του ψυκτικού φορτίου μέχρι 60%. Με παράλληλη εξωτερική μόνωση θα μειωθεί και το θερμικό φορτίο κατά 87%. Οι επιδιώξεις αυτές θα υποστηριχθούν και με τις κατάλληλες μονώσεις τοίχων, ανοιγμάτων και δωμάτων, με την σκίαση του κτιρίου (κατά τη διάρκεια του θέρους η σκίαση είναι 100%). Φυσικά δεν θα λειτουργούν κλιματιστικά μηχανήματα, παρά μόνον ανεμιστήρες οροφής. Στο κτίριο θα προστεθεί ένα υπαίθριο αναγνωστήριο, με κατακόρυφα σκίαστρα και ανοιγόμενα γαλλικά παντζούρια, που θα λειτουργεί, το χειμώνα, και ως παθητικό ηλιακό σύστημα θέρμανσης.
Για την θέρμανση του κτιρίου θα εγκατασταθεί λέβητας διπλού καυσίμου που θα λειτουργεί με φυσικό αέριο και επικουρικά με πετρέλαιο.
Για τον φωτισμό ασφαλείας του κτιρίου και την κάλυψη βοηθητικών ηλεκτρικών αναγκών θα τοποθετηθεί φωτοβολταϊκό πανέλλο. Θα υπάρχει ακόμα Boiler τριπλής ενέργειας και θα τοποθετηθούν ηλιακοί συλλέκτες στην οροφή.
Θα υπάρχει μονάδα BMS (Building Management System) η οποία θα εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση, αερισμό, νυκτερινό δροσισμό και φωτισμό:
- Κλιματισμός - αερισμός: Το κτίριο θα χωριστεί σε πέντε ζώνες κλιματισμού, μία για κάθε όροφο, συν μία για το χώρο του εκθετηρίου και αίθουσας εκδηλώσεων. Το BMS θα ελέγχει τη μη παρουσία χρηστών σε κάθε μία από τις ζώνες αυτές ή τη θερμοκρασία τους και με κατάλληλους ηλεκτρομηχανικούς φράχτες (dumpers) στους αεραγωγούς θα σταματάει την παροχή θερμού (ή ψυχρού) αέρα στην αντίστοιχη ζώνη. Ακόμη το BMS θα μετράει τα επίπεδα του CO2 σε κάθε ζώνη και με τη χρήση πάλι των dumpers θα ελέγχει την παροχή του αέρα μέσα στις αντίστοιχες ζώνες.
- Νυχτερινός δροσισμός: Το BMS θα ελέγχει συνεχώς την εσωτερική και εξωτερική θερμοκρασία. Αν η εξωτερική είναι χαμηλώτερη της εσωτερικής κατά 3οC, το ελάχιστο, κατά τις ώρες 21:00 μέχρι 06:00 την άλλη μέρα το πρωί, τότε και μόνο τότε θα ενεργοποιεί τον ανεμιστήρα του συστήματος αερισμού ώστε μόνο νωπός αέρας να εισέρχεται στο κτίριο. Ο αέρας αυτός θα διανέμεται μέσω των αεραγωγών στο εσωτερικό του κτιρίου και θα απορρίπτεται από ένα παράθυρο στα γραφεία του 2ου ορόφου. Το άνοιγμα του παραθύρου θα ελέγχεται είτε από το BMS είτε κατ' ευθείαν από το σύστημα του νυχτερινού δροσισμού.
- Φωτισμός: Το κτίριο θα χωριστεί σε πέντε επίσης ζώνες φωτισμού, τις οποίες θα ελέγχει το BMS και όταν διαπιστώνει την μη παρουσία χρηστών σε κάθε μία από τις ζώνες αυτές θα ενεργοποιεί το σβήσιμο των φώτων στη συγκεκριμένη ζώνη. Ακόμη θα ελέγχει σε κλιμακωτή βαθμίδα την ένταση του φωτισμού.
Θα συλλέγεται το νερό της βροχής από την σκεπή και θα τροφοδοτούνται τα καζανάκια.
Θα λειτουργούν συστήματα ανακύκλωσης όλων των ανακυκλώσιμων υλικών και μικρή μονάδα κομποστοποίησης, από την οποία θα λιπαίνεται η φυτεμένη ταράτσα.

Προβλεπόμενες χρήσεις του κτιρίου.

Στο ισόγειο του κτιρίου θα υπάρχει ένας εκθεσιακός χώρος - αίθουσα εκδηλώσεων και χώρος ειδικών προβολών, ένας χώρος επίδειξης συστημάτων και προσομοιώσεων (τα συστήματα ανακύκλωσης και καθαρισμού του νερού, τα συστήματα συλλογής και ανάκτησης απορριμμάτων, τα συστήματα παραγωγής ενέργειας, κλπ). Θα υπάρχουν επίσης οπτικοακουστικά μέσα με πληροφορίες για τις επεμβάσεις στο κτίριο, ορισμένα λειτουργικά του χαρακτηριστικά καθώς και στοιχεία που αφορούν στις ενεργειακές του καταναλώσεις. Θα υπάρχει, τέλος ένας χώρος internet cafe -κυλικείο, στον οποίο ο επισκέπτης θα μπορεί να αναζητά ειδικές πληροφορίες για την οικολογία, την οικολογική δόμηση, τις οικολογικές οργανώσεις, τη περιβαλλοντική εκπαίδευση , κλπ.
Στον ημιόροφο θα υπάρχουν: εργαστήριο ανακύκλωσης και παρασκευής χαρτιού από τους ίδιους τους επισκέπτες, οι οποίο θα φέρνουν χρησιμοποιημένα χαρτιά και θα φεύγουν με το δικό τους, ηλεκτρονική βιβλιοθήκη για χρήση από τους ίδιους τους επισκέπτες, εργαστήριο φωτογραφίας, εργαστήριο βιβλίου (παραδοσιακή βιβλιοδεσία, ηλεκτρονική σελιδοποίηση, εκτυπώσεις διάφορες, κλπ.), βιβλιοστάσια και αναγνωστήριο.
Στον 1ο όροφο θα είναι ο κυρίως χώρος της βιβλιοθήκης, με τα βιβλιοστάσια και τα αναγνωστήρια (υπαίθριο και στεγασμένο).
Ο 2ος όροφος θα χρησιμοποιείται ως γραφείο εξυπηρέτησης του προγράμματος "αειφορική δόμηση" και ως γραφείο διοίκησης της βιβλιοθήκης.
Το συνολικό εμβαδόν του κτιρίου θα φτάσει τα 660 τ.μ.

Οι εργασίες αποκατάστασης του κτιρίου προβλέπεται να αρχίσουν κατά τους πρώτους μήνες του 2002 και να ολοκληρωθούν στα μέσα του 2003.

αρχή